Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT), ödenmeyen primler ve kayıt dışı istihdam gibi sebeplerle bozulan sosyal güvenlik sistemi, yeni dönemde ele alınacak konuların başında geliyor.
Emeklilikte Adalet Derneği (EMADDER) Başkanı Mihriban Uğurlu, TGRT Haber’de merak edilen soruları cevapladı, ‘kademeli emeklilik’ önerisini izleyicilerle paylaştı.
1 günlük fark nedeniyle bile emeklilikte 17 yıl beklemek zorunda kalanların olduğunu belirten Uğurlu, “8 bin-10 bin primlerle şu an akranlarımızın emekli olduğu primin iki katını vermemize rağmen onlardan 17-20 yıl sonra geç emekliliğe mahkum edildik” ifadelerini kullandı.
“En acısını söyleyeyim, 8 Eylül günü sabah vardiyasında işe başlayan bir arkadaşımız şu an erkekse 43, kadınsa 38 yaşında 5500-6000 aralığında bir primle emekliliğe hak kazanıyor” diyen Uğurlu, Başka bir arkadaşımıza ‘Akşam vardiyasında işe başla’ derseniz, 17 yıl sonra 60 yaşında emekli olmaya hak kazanıyor. 1 gün içinde aynı anda işe başlayan insanların arasında bile 17.00’den sonra SGK’ya giriş yapılamadığı için 9 Eylül’e kaldığı için… Bunun karşılığı 17-20 yıl olmamalı.” diye konuştu.
“Emeklilik sistemine ‘yumuşak geçişle’ dahil edilmeliyiz”
Uğurlu, konuşmalarına şöyle devam etti:
“Bizleri 17-20 yıl 8 Eylül’de vurmadı, 3 Mart 2023’te vurdu. 8 Eylül’deki 4447 sayılı yasa sadece şu an EYT’den emekli olanların yasası değildir. O yasanın içinde 8 Eylül sonrasında çalışanlar için en üst seviye kademe gelmiştir. 58-60 yaş gelmiştir. EYT’den emekli olanlar içinde, onların da emekli olma yaşı 13-14-15 yıl ötelenmiştir. 8 Eylül 1999’da devletimiz tüm çalışanlarını cezalandırmıştır. 3 Mart 2023’te aynı yasada olmamıza rağmen, cımbız gibi sadece 8 Eylül öncesine yaş şartsız emeklilik getirmiş, 60 yaşı komple orada bırakmıştır. Bu yasa eksik ve hatalı çıkmıştır. Bizleri de kademeli olarak sisteme daha yumuşak geçişle dahil etmeleri gerekirdi.”
Kademeli emeklilik önerisi
EMADDER Başkanı Mihriban Uğurlu, hazırladıkları kademeli emeklilik önerisini şöyle anlattı:
“Sisteme bir kerede aynı anda milyonlarca insan girişi olmamalı. Böyle olduğunda sistem dengesi alt üst olacaktır.”
Hazırladıkları çalışmaları doğum yılına göre, prime göre, yaşa göre şeklinde çeşitli örnekleri olduğunu anlatan Uğurlu, bu çalışmaları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na da ilettiğini ama Bakan’dan randevu almayı başaramadıklarını söyledi.
“4,5 milyonluk bir çalışan kitlesinden bahsediyoruz”
Uğurlu, kademeli emeklilik önerisini şu sözlerle anlattı:
“9 Eylül 1999’dan sonra her işe giriş yılının karşısına bir yaş skalası geliyor. 2000 girişliler EYT’nin bittiği yerden 43, 2001 44, 2002 45 yaş gibi, birer yaş ve birer sene aralıklarla ileriye doğru uzanan bir kademe istiyoruz. Aynı zamanda, 1999-2008 bu sorunu yaşıyor, bizim kadememiz yok, 2008’den sonra da 65 yaşa kadar uzanan bir emeklilik sistemi istiyoruz.
1999-2008 yılı arası 4,5 milyonluk bir çalışan kitlesinden bahsediyoruz. Kademeli emeklilik gelirse her sene sisteme 300-350 bin civarı bir giriş olacak. Bunun maliyeti, bütçesi tasarruf planlarını etkileyecek bir şey değil. 2008 yıl sonrası için de 65 yaş emekliliğin mümkün olmadığını, bu yaşın da geriye çekilmesi talebimiz var.”